teknoloji

Teknoloji Kabul Modeli (Technology Acceptance Model) nedir?

Paylaş:
Okuma süresi 2 dakika

Teknoloji Kabul Modeli (TKM) Fred Davis tarafından geliştirilmiş bireylerin yeni bir teknolojiyi kullanım niyetlerini inceleyen bir teoridir. Davis TKM’nin temellerini 1986 yılında yazdığı doktora tezinde atmıştır. 1989 yılında yayınlanan makalesinde ise bu kuramı bilim dünyasına tanıtmıştır. TKM yönetim bilişim sistemleri literatüründe yer alan bir teoridir.

TKM’ye göre bireylerin bir teknolojiyi kullanma niyetlerinin belirleyicileri algılanan yarar ve algılanan kullanım kolaylığıdır. Algılanan yarar, bireyin bahsi geçen teknolojiyi işlerinde kullanarak işini daha verimli, hızlı vb. şekilde fayda sağlayacağını ifade etmektedir. Modelde yer alan bir diğer belirleyici olan algılanan kullanım kolaylığı ise, yeni teknolojinin kullanımının karmaşık olup olmama durumu ile ilişkilidir. Teknolojiyi kullanacak birey eğer o teknolojinin kullanımının kolay olduğunu düşünüyorsa, teknolojiyi kullanma olasılığı artmaktadır. TKM’nin tüm değişkenlerini gösteren ve bir teknolojiyi kullanma davranışını TKM’ye göre açıklayan diagram şu şekildedir:

teknoloji kabul modeli

TKM her ne kadar bilişim alanında yer alan bir teori olsa da kökenleri sosyal psikolojiye dayanmaktadır. TKM’nin teorik kökenleri sosyal psikoloji alanında çalışan Fishbein ve Ajzen’in geliştirdiği Gerekçeli Eylem Teorisi’ne (Theory of Reasoned Action) dayanmaktadır. TKM’de de Gerekçeli Eylem Teorisine benzer şekilde bireyin davranışı tutum-niyet-davranış akışında gerçekleşmektedir. TKM genel bir model olması sebebiyle birçok farklı teknolojinin kabul davranışını incelemek amacıyla kullanılabilmektedir. TKM’nin her teknolojiye uygulanabilir bu yapısı araştırmacılar tarafından sıkça kullanılmasına ve popülaritesinin artmasına neden olmuştur.

Teknoloji Kabul Modeli’nin pazarlama ile olan ilişkisi nedir?

Pazarlama araştırmalarının yoğunlaştığı alanlardan biri tüketicilere yönelik davranış araştırmalarıdır. Günümüzde işletmelerin büyük oranda dijital dönüşüm gerçekleştirmesi ve faaliyetlerinde farklı teknolojilerden yararlanması sebebiyle tüketicileri daha iyi anlama noktasında TKM’den yararlanılmaktadır. Yeni teknoloji kullanan işletmelerde tüketicilerin satın alma niyeti, davranışsal niyet, tutum vb. araştırmalarında TKM’ye sıkça başvurulmaktadır. Kısaca, teknoloji ile pazarlama faaliyetleri çok iç içe olması sebebiyle bu alana giren tüm araştırmalarda TKM’den faydalanabilmek mümkündür. TKM’de kullanılan ölçeklerin yinelenen araştırmalarda ortaya çıkan tutarlılığı da araştırmacılar için güçlü bir teorik dayanak oluşturabilmektedir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir