Pazarlama alanında çalışanların belki de en sık karşılaştıkları kavram “pazarlamanın 4P’si” olarak ifade edilen pazarlama karması kavramıdır.
Peki nedir bu 4P ya da pazarlama karması (marketing mix)?
Temel olarak özetlemek gerekirse, pazarlamanın 4P’si pazarlama disiplininin kapsamına, fonksiyonuna ve hangi özelliklere sahip olduğuna getirilmeye çalışılan bir çerçevedir. İlk olarak 1950’li yılların sonunda dile getirilen bu kavram, Harvard Üniversitesi’nde görev yapan reklamcılık profesörü Neil Borden’ın “The Concept of the Marketing Mix” başlıklı makalesiyle geniş kitlelere yayılmıştır. Günümüze kadar gelen pazarlamanın 4P’si ise Michigan State Üniversitesi pazarlama profesörü Jerome McCarthy’nin revize ettiği pazarlama karmasıdır.
Pazarlama karmasının yönetimsel bir yaklaşım sonucunda ortaya çıkan bir kavram olduğu söylenebilir. Pazarlama karması elemanları kapsamlı bir pazarlama planının içerdiği bölümleri temsil eder. Kavramın 4P olarak nitelendirilmesinin sebebi “Product, Promotion, Price ve Place” kelimelerinin baş harfleridir. Ayrıca bu unsurlar, pazarlama karmasının elemanlarıdır.
Pazarlama karması elemanlarının Türkçe karşılıklarını incelediğimizde;
Product – Ürün
Price – Fiyat
Promotion – Tutundurma
Place – Yer (Dağıtım) ‘a karşılık gelmektedir.
Her bir elemanının pazarlama planı için ne anlam ifade ettiğini kısaca özetlersek;
Ürün: Tüketicilerin istek ve ihtiyaçlarını karşılamak için oluşturulan fiziksel ürün ya da hizmetleri ifade eder.
Fiyat: Ürün için tüketicilerin ödemeye istekli olduğu satış fiyatı anlamına gelmektedir.
Tutundurma: Reklamlar, doğrudan satış, halkla ilişkiler gibi pazarlama kampanyalarını temsil etmektedir.
Dağıtım (Yer): Ürünün tüketiciye nasıl ulaştırılacağını ifade eden pazarlama karması elemanıdır. Ürün çeşidine göre dağıtım kanalları farklılık gösterebilir. Ürünün fiziksel mağazadan mı yoksa online olarak satışının gerçekleştirileceğine yönelik kararlar da bu elemanın kapsamındadır.
